Şiran, Gümüşhane’nin en eski ilçelerinden biridir. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nden öğrendiğimize göre ilçe merkezi Erenkaya Köyü’nde iken, 1800’lü yıllarda bugünkü ilçe merkezine taşınmıştır. Şiran, Farsça bir kelime olup, ‘aslanlar’ anlamına gelmektedir.
1921 yılında bağımsız sancaklar il olunca, Gümüşhane Bağımsız Sancağı da il oldu. 1925’te Şiran ilçe statüsü aldı. İlçe deniz seviyesinden 1.311 m yükseklikte olup, 992 km2 alanı kapsar.
İlçenin kuzeyinde bulunan Tersun Dağları, doğudan Batıya doğru uzanır. Güneyinde Çimen Dağları, Doğusunda Çilhoroz Dağı ile üç tarafı kapalı açık hilal gibi görünmektedir. İlçenin en önemli akarsuyu Kelkit Çayı’dır. Kelkit Çayı, ilçenin Doğu - Batı doğrultusunda, Güney yönünden geçer. Ayrıca Akbulak Deresi, Yukarıkulaca Deresi, Yeşilbük Deresi, Karaca Suyu, Zunzurt Suyu, Kelkit Çayı’na karışan akarsulardır.
İlçenin iklimi; Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri iklimi arasında bir geçiş iklimi özelliği arz etmektedir. 
Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. İlçede, el sanatları olarak bütün köylerinde el tezgâhlarında dokunan ‘ala kilim’,  el sanatları içinde önemli bir yere sahiptir.